Uxue (e)k Ágota Kristóf(r)en Koaderno Handia liburuaren kritika egin du
Gerra oinarri hartuta, ezinbestekoa
Gerra dela eta, amak seme bikiak amonarekin uzten ditu, beraientzat leku seguruago izango delakoan. Umeek hamar urte baino gutxiago dauzkate, ordurarte ez zuten amona ezagutzen, eta honek ez ditu bilobak estiman.
Oso garai gogorrak hasten dira anaientzat, eta modu autodidaktikoan egokitzeko erabakia hartzen dute, bizirauteko. Haien bizipenak koaderno handi batean idazten dituzte; Koaderno Handian, hain zuzen ere.
Gerraren miseriak adierazi zaizkigu liburu honetan, inozentea izateari uzten dioten umeen begiradaren bidez. Umeak eta inozentzia naturalki lotuta dauden terminoak dira; banantzen direnean beti izaten da gizakiaren ekintzarik txarrenen eraginagatik eta horrek benetan tristura, amorrua, haserrea sortzen ditu. Ume horiek, liburu honetako protagonistak eta gerra bat bizi diren guztiak, biziraunez gero, hurrengo belaunaldiaren umeak hezituko dituztenak izango dira; nolabait, haien zauriak ere transmitituz. Gerra baten ondorioek hainbat belaunaldi kutsatu egiten ditu.
Liburu honek narratzaile bitxia du, pluraleko lehen pertsona baita: «gu». Prosa errazean idatzita dago, umeen hizkera estiloan, eta kapituluak motzak dira. Horregatik, …
Gerra dela eta, amak seme bikiak amonarekin uzten ditu, beraientzat leku seguruago izango delakoan. Umeek hamar urte baino gutxiago dauzkate, ordurarte ez zuten amona ezagutzen, eta honek ez ditu bilobak estiman.
Oso garai gogorrak hasten dira anaientzat, eta modu autodidaktikoan egokitzeko erabakia hartzen dute, bizirauteko. Haien bizipenak koaderno handi batean idazten dituzte; Koaderno Handian, hain zuzen ere.
Gerraren miseriak adierazi zaizkigu liburu honetan, inozentea izateari uzten dioten umeen begiradaren bidez. Umeak eta inozentzia naturalki lotuta dauden terminoak dira; banantzen direnean beti izaten da gizakiaren ekintzarik txarrenen eraginagatik eta horrek benetan tristura, amorrua, haserrea sortzen ditu. Ume horiek, liburu honetako protagonistak eta gerra bat bizi diren guztiak, biziraunez gero, hurrengo belaunaldiaren umeak hezituko dituztenak izango dira; nolabait, haien zauriak ere transmitituz. Gerra baten ondorioek hainbat belaunaldi kutsatu egiten ditu.
Liburu honek narratzaile bitxia du, pluraleko lehen pertsona baita: «gu». Prosa errazean idatzita dago, umeen hizkera estiloan, eta kapituluak motzak dira. Horregatik, irakurketa erosoa eta arina da, baina gaia, mamia, oso gogor egiten da.
Liburuan ez dira izen propioak erabiltzen. Esate baterako, amonak umeei txakurkume deitzen die. Agotak gerrak sortzen duen deshumanizazioa islatzeko modu bat izan daitekeela pentsatzen dut. Halaber, lekuen izenak ere ez dira aipatzen, ezta datarik ez. Agian idazleak, nahiz eta bere esperientzia erabili idazteko, bikien bizitakoa edozein gerrarako balio duela erakutsi nahi du.
Koaderno Handia 1986 urtean argitaratu zen, frantsesez. Arrakasta handia lortu zuen eta hainbat hizkuntzetara itzuli da. Egun ere oso irakurria da eta institutu eta unibertsitate batzuetan kurtsoko irakurketa da. Horrela iritsi zen nigana, alaba zaharraren ikasketei ezker. Eta horrela jarrai dezala espero dut, benetan irakurketa beharrezkoa iruditzen zait eta.
